Na początek garść faktów: w 2023 roku ruch pasażerski w Częstochowie był większy w porównaniu do roku 2022 roku. Przez nasze miasto przewinęło się o trzysta tysięcy więcej osób. Łącznie było ich niemal cztery miliony.

W roku 1979 postanowiono wyburzyć dworzec w Częstochowie będący wówczas częścią Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej i stanowiący jeden z najbardziej charakterystycznych budynków w mieście. Dworzec wyburzono, a na jego miejscu postawiono tymczasowy barak. Zanim wybudowano obiecywany nowy, barak stał w mieście przez 15 lat.

Później pojawił się krakowianin, Ryszard Frankowicz i zaprojektował obecny budynek dworca. Stawiamy więc pytanie, ile czasu po potencjalnym wyburzeniu obecnego dworca, będziemy musieli czekać na nowy? Pytanie wydaje się zasadne.

Zasadne tym bardziej, że obecny budynek dworca ma zaledwie dwadzieścia osiem lat. Powstał w 1996 roku. Jego zarządcą i właścicielem jest spółka PKP S.A., w którego gestii jest o obiekt ten dbać. Tymczasem ruchome schody nie działają od lat, podobnie jak winda, o czystości obiektu, w tym choćby dokładnym wypucowaniu lustrzanych okien nie wspominając. Nie ma także zbyt wielu najemców lokali wewnątrz. Stawki za wynajem i widmo utraty pracy sprawiły, że wynieśli się stamtąd niemal wszyscy przedsiębiorcy. Obiekt przestał być funkcjonalny dla pasażerów i nieopłacalny dla PKP.

Skoro więc jest problem, problem należy rozwiązać lub… się go pozbyć. PKP wybrało drugą opcję – wyburzenia obiektu i postawienia zupełnie nowego, mniejszego i dużo prostszego w formie. Prawdopodobnie także tańszego w utrzymaniu. Choć kiedy zagłębimy się w koszty rozbiórki i stawiania nowego obiektu od podstaw, nasz wewnętrzny ekonomista zaczyna drapać się po głowie. Bo taniej nie wychodzi.

Nie wychodzi, bo budynek można w jego obecnej formie zostawić i zmodernizować. Taki pomysł mają częstochowscy aktywiści, o tym myślą też mieszkańcy. Nikomu nie uśmiecha się perspektywa kilku lat rozkopanego dworca głównego, stanowiącego centrum komunikacyjne miasta. Wielu też nie podoba się wizualizacja nowego obiektu. (wizualizacja na końcu artykułu)

Liczne głosy mówią, że dworzec jest ikoną postmodernizmu, rzadko już dziś spotykanego. Biorąc pod uwagę jego bryłę, światłocienie i estetykę, a także stan techniczny, wydaje się bezsensem burzyć go i stawiać nowy… prosty. Dosłownie prosty.

Ale PKP ma na to pomysł – zdobycie dofinansowania ze środków unijnych. Chodzi o program FEnIKS. Spółka nie chce na razie szacować kosztów, ale już ogłosiła przetarg na rozbiórkę i budowę nowego dworca. Raz już musiała wstrzymać się z tym procesem, pojawił się bowiem pomysł wpisania dworca do rejestru zabytków. Śląski Konserwator Zabytków umorzył jednak postępowanie i karuzela ruszyła ponownie.

O życie obecnego dworca walczą społecznicy, w tym między innymi Grupa Elanex, która pojechała na posiedzenie Komisji Infrastruktury Sejmu RP, by zainteresować tematem parlamentarzystów. Jak podkreślają aktywiści Grupy Elanex, dworzec „wymaga jednak pieczołowitej modernizacji, a nie wyburzenia, którego koszty szacujemy na ok. 35 milionów złotych. Przypominamy, że w 2019 r. PKP S.A. założyły, że całą inwestycję zrealizują za… 18 mln zł (!), ale w przetargu z 2023 r. najtańsza oferta opiewała na prawie… 120 mln złotych.” Społecznicy liczą na dialog i wolę współpracy. Temat ma zostać podjęty na Radzie Miasta.

Samo miasto nie angażuje się jednak w problem dworca. Jak mówi Biuro Prasowe, nie ma woli PKP by rozpocząć współpracę. To ich obiekt służący ich działalności. Włodarze miasta skupiają się na planach rewitalizacji Placu Rady Europy, przy którym stoi dworzec. Wyrażają nadzieję, że ewentualne prace PKP nie będą kolidowały z pracami miasta.

Choć są miasta w Polsce (na przykład Toruń, czy Jarosław), w których dworce ratowane były przez władze miasta czy wojewódzkie, a i takie pomysły pojawiały się z ust społeczników w Częstochowie, PKP pozostaje przy planie wyburzenia dworca.

Jaka będzie przyszłość dworca w Częstochowie? Przetargowa machina ruszyła. Ciekawi jesteśmy Waszego zdania. Co myślicie o obecnym dworcu? Czy powinien zostać całkowicie wyburzony czy zmodernizowany?

Poniżej wizualizacje nowego dworca