Często spotykamy dzikie zwierzęta w pobliżu naszych domostw. W dobie szybko rozwijającej się deweloperki, wycinania lasów pod inwestycje i rosnących jak grzyby po deszczu marketów, zwierzyna, dla której las był domem nie ma się gdzie podziać. Dodatkowo, to właśnie w pobliżu naszych gospodarstw domowych najłatwiej jej znaleźć pokarm. Dlatego tak łatwo obecnie trafić na rodzinę dzików czy choćby wilka.
Miasto postanowiło podjąć inicjatywę edukacyjną. W jej ramach promuje wiedzę między innymi właśnie na temat wilków. Ostatnia publikacja odpowiada na pytanie, czy wilki to niebezpieczni sąsiedzi, czy strażnicy leśnej równowagi? Temat przybliżają Robert W. Mysłajek i Sabina Nowak w broszurze ,,Po sąsiedzku z wilkami’’. Dowiadujemy się z niej, że wilki od wieków budziły w ludziach skrajne emocje – od lęku po podziw. Dziś, dzięki badaniom i edukacji, coraz lepiej rozumiemy ich zachowanie oraz rolę w ekosystemie. Broszura ,,Po sąsiedzku z wilkami” autorstwa Sabiny Nowak i Roberta W. Mysłajka stanowi cenne źródło wiedzy o tych drapieżnikach i wskazuje, jak bezpiecznie z nimi współistnieć.
Warto przypomnieć, że wilki są objęte w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1998 roku. Chroni je Ustawa o ochronie przyrody oraz dyrektywy unijne. Nielegalne polowania, chwytanie, niszczenie siedlisk oraz handel ich skórami są zabronione. Niegdyś populacja wilków ograniczała się głównie do Karpat i Polski wschodniej. Obecnie rozprzestrzeniła się na większość kraju, w tym również na obszary leśne w okolicach Częstochowy i powiatu częstochowskiego. Widziano je m.in. w Lasach Janowskich, Blachowni i Konopiskach. W ostatnim czasie kamera monitoringu miejskiego zarejestrowała wilka przechodzącego nocą przez teren Częstochowy, w okolicach ul. Narcyzowej. Choć jest to nietypowa sytuacja, nie jest powodem do niepokoju czy paniki. Leśnicy podkreślają, że obecność wilków świadczy o poprawie stanu lokalnych ekosystemów.
Wilki to zwierzęta o doskonałym węchu i słuchu oraz dobrym nocnym wzroku. Ich wygląd może przypominać niektóre rasy psów, np. wilczaki czechosłowackie, co niekiedy prowadzi do pomyłek. Żyją w rodzinnych grupach liczących od 3 do 8 osobników, a ich terytorium może obejmować nawet 380 km².
Podstawą diety wilków są dzikie ssaki kopytne, takie jak sarny, jelenie i dziki, a także bobry. Zwierzęta gospodarskie to jedynie około 5% ich pożywienia.
Dlaczego wilki są ważne dla ekosystemu?
Wilki pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ekologicznej. Ich obecność niesie za sobą szereg korzyści:
• Kontrola populacji roślinożerców – regulują liczebność jeleniowatych, co chroni młode drzewa przed zgryzaniem.
• Ograniczenie chorób – eliminując osłabione dziki, przyczyniają się do zahamowania rozprzestrzeniania się ASF (Afrykańskiego Pomoru Świń).
• Wsparcie różnorodności biologicznej – resztki po wilczych posiłkach są pokarmem dla padlinożerców i owadożernych gatunków.
Wilki pomagają także ograniczać liczebność kleszczy, kontrolując populację ich gospodarzy – jeleniowatych.
Czy wilki są groźne dla ludzi?
Wilki to zwierzęta płochliwe, które unikają kontaktu z człowiekiem. Przypadki ataków są niezwykle rzadkie i niemal zawsze wiążą się z chorobami (np. wścieklizną) lub niewłaściwym zachowaniem ludzi (np. dokarmianiem). Aby uniknąć niepotrzebnych spotkań z wilkami, warto:
• Nie pozostawiać resztek jedzenia w lasach.
• Zabezpieczać odpady spożywcze.
• Unikać dokarmiania dzikich zwierząt.
Jeśli napotkamy wilka, należy zachować spokój, powoli się oddalić i nie wykonywać gwałtownych ruchów.
Wilki na terenach rolniczych
Jesienią wilki można spotkać na polach kukurydzy, gdzie polują na dziki i sarny. Choć widok wilka na polu może budzić niepokój, w rzeczywistości są one sprzymierzeńcami rolników, ograniczając szkody wyrządzane przez dzikie zwierzęta.
Zagrożenia dla wilków i potrzeba ochrony
Pomimo ścisłej ochrony wilki nadal są narażone na:
• Kłusownictwo – wciąż zdarzają się przypadki nielegalnych polowań.
• Wypadki drogowe – przecinające lasy drogi to częsta przyczyna śmiertelności tych zwierząt.
• Choroby – świerzb i nosówka to naturalne zagrożenia dla populacji wilków.
Przydatne kontakty
- Stowarzyszenie dla Natury ,,Wilk’’ – www.polskiwilk.org.pl, tel. 606 110 046; 604 625 228; 604 690 757;
- Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – www.gdos.gov.pl;
- Centrum Powiadamiania Ratunkowego – tel. 112;
- Policja – tel. 997;
- Straż Miejska – tel. 986.
Info i foto za: Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa UM
